Dr. Ali Orhan Yalçınkaya:  Kasım Ayında Net Rezervler –21.3 Milyar Dolar Oldu

TCMB’nin yayımladığı Milletlerarası Rezervler ve Döviz Likiditesi Gelişmeleri raporuna nazaran 2021 yılı kasım ayında rezerv varlıklar bir evvelki aya nazaran 1.7 milyar dolar artarak 125.6 milyar dolara, yükümlülükler 0.2 milyar dolar azalarak 146.8 milyar dolara geriledi. Böylelikle bir evvelki ay –23.2 milyar dolar olan net rezerv varlıklar 1.9 milyon dolar güzelleşerek –21.3 milyar dolar oldu.

Rezervlerin kompozisyonuna baktığımızda altın rezervleri 1.8 milyar dolar artarak 24.9 milyar dolar olurken, döviz rezervleri 0.2 milyar dolar artarak –54.0 milyar dolara oldu.

TCMB’nin bankalar ile yaptığı swap meblağı bir evvelki aya nazaran 7.7 milyar dolar azalarak 40.2 milyar dolar olurken, altın dahil toplam swap meblağı 60.6 milyar dolara geriledi. Bu sayının 53.5 milyar doları döviz, 7.1 milyar doları altın (diğer) swaplarından oluşmaktadır. Vade kırılımına baktığımızda 27.3 milyar dolarının bir ay vadeli swaplardan oluştuğunu görmekteyiz. Evvelki ay toplam swap sayısı 68.3 milyar dolar ve bunun 26.6 milyar doları bir ay vadeliydi. Rezerv varlıkların 123.9 milyar dolar olduğu dikkate alındığında swaplar bunun yüzde 48.3’ünü oluşturmaktadır.

Kasım sonu itibariyle TCMB’nin net APİ fonlaması 354.5 milyar TL olup buna swaplar dahil değildir. Dahil edildiğinde toplam APİ fonlaması 863.8 milyar TL’ye yükselmektedir ki bu da fonlamanın yüzde 59.0’unun swap kanalı üzerinden gerçekleştirildiğini göstermektedir.

Bilindiği üzere TCMB, Milletlerarası Rezervler ve Döviz Likiditesi Gelişmeleri Raporunu aylık olarak yayımlanmakta olup net durum lakin takip eden ayın sonunda görülebilmekteydi. Öte yandan IMF tarifli Stand By Bilançosu ve 29 Ocak tarihinden bu yana her hafta açıklanmaya başlayan swap bilgilerini kullanarak “Net Milletlerarası Rezervleri” haftalık olarak takip etmek ve hesaplamak artık mümkün hale gelmiştir.

Detaylı haftalık datalardan TCMB taraflı tüm swap süreçlerinin dağılımını hesapladığımızda TCMB’nin kasım sonunda 6.0 milyar doları BIST üzerinden olmak üzere yurtiçi bankalarla gerçekleştirdiği döviz ve altın toplam swap meblağının 45.8 milyar dolar seviyesinde olduğunu görmekteyiz. Başka merkez bankaları ile yapılan swap meblağının ise tıpkı tarihte 20.9 milyar dolar olduğu hesaplanıyor. Böylelikle, kasım sonunda 23.4 milyar dolar hesapladığımız net memleketler arası rezervlerin, tüm swaplar hariç bedeli –37.3 milyar dolara (ekim sonu –35.7 milyar dolar) berbatlaşmış görünüyordu.

Nisan ayında net milletlerarası rezervler -48.7 milyar dolar ile en düşük seviyesini inmişti. 17 aralık prestiji ile TCMB’nin tüm swap stoku (Merkez Bankaları ve BIST dahil) 58.9 milyar dolara gerilemiş durumdadır. Net memleketler arası rezervler ise birebir tarihte 12.2 milyar dolar seviyesindedir. Dolayısı ile swaplar hariç net milletlerarası rezervlerdeki bozulma –46.7 milyar dolar ile nisan ayındaki seviyesine yaklaşmış bulunmaktadır.

Merkez bankası 1, 3, 10, 13 ve 17 aralık tarihlerinde döviz kurlarında görülen sıhhatsiz fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım tarafında direkt müdahale ettiğini duyurmuştu. 1 ve 3 aralıkta yapılan müdahale sayısının 1.35 milyar dolar olduğunu bilmekteyiz. Öteki 3 müdahaleye ait fiyatları müdahalenin yapıldığı tarihten 15 işgünü sonra öğrenebileceğiz.

“Kur Muhafazalı TL Vadeli Mevduat ve Katılma Hesap” uygulamasının devreye alınacağının duyurulduğu 20 aralıktan itibaren merkez bankası analitik bilançosundan hareketle, kamuoyuna rastgele bir duyuru yapılmış olmamasına karşın, bankanın net döviz konumunun azalmaya devam ettiğini görmekteyiz. Münasebetiyle net rezervlerdeki gerilemenin aralık ayında hızlanarak daha besbelli hale geldiğini göreceğiz.