KKM olmadı; ihracatçıya zarurî döviz devranı uygulaması 22 yıl sonra tekrar devrede!

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yayımladığı Uygulama Talimatı’na nazaran 1999’da son bulan uygulama TCMB’nin eriyen döviz rezervlerini artırmak hedefiyle tekrar devrede.  Buna nazaran, ihracat bedelinin %25’i düzenlendiği tarihteki süreç kuru üzerinden TCMB’ye satılmak üzere belgeyi düzenleye bankaya mecburî olarak satılacak. Böylelikle kelam konusu banka da karşılık oranı olarak elde ettiği dövizin %25’ini merkez bankasına yatıracak.Türkiye iktisadında ihracatçıların kıymetli ölçüde (%45-50) hammaddesi ithalat yapılarak elde edilmekte.  Bu nedenle de döviz bozdurma zaruriliği hür piyasa rejimi ile uyumlu değil.  İhracatçı ithalat yaparken oluşan döviz talebini kendi elde ettiği döviz geliri yerine piyasadan satın almak zorunda kalacak. Lakin kelam konusu yeni Talimat, TCMB’nin rezervlerini artırdıkça döviz satışlarıyla TL’yi baskılama imkânı elde ederken, TL’yi de yeni bir baskı altına sokmuş olacak. 1999’da son verilen uygulamanın yine devreye sokulması Kur Muhafazalı Mevduat ile sağlanamayan döviz mevduatı satışları yerine TCMB’nin rezervlerini güçlendirmeye yönelik.  Lakin eş vakitli yaratacağı döviz talebi de bu adımdan da beklenen sonucun alınmasını zorlaştırıcı nitelikte.   TCMB talimatının kapsamını ihracat genelgesine nazaran dolar, euro ve sterlini cinsinden İhracat Bedeli Kabul Evrakı yahut Döviz Alım-Satım Belgesi’ne bağlanan ihracat bedeli dövizler olarak belirledi.

Banka nezdinde Merkez Bankası ismine dolar, euro ve sterlin hesaplar açılacak ve bankanın bu “Uygulama Talimatı” kapsamında satın aldığı dövizler saat 17:00’ye kadar TCMB’ye bildirilerek toplu bir halde kelam konusu hesaplara aktarılacak.

Banka tarafından Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizler, TCMB süreç kuru üzerinden satın alınacak.

Döviz alış süreçleri karşılığı TL fiyatları TCMB tarafından bankanın EFT merkezine masrafsız olarak gönderilecek. Saat 1730’a kadar sonuçlandırılamayan süreçler için ise TL fiyatlar bankanın TCMB nezdindeki mecburî karşılık hesabına aktarılacak.

Uygulama talimatı bugün yürürlüğe girdi. Uygulama talimatını TCMB Lideri yürütecek.

TCMB