TAHLİL:  Dolar/TL’de “uzun gece başladı”

KKM  ve biraz da TCMB’nin art kapı müdahaleleri sayesinde bir müddettir 14.25-50 bandında seyreden dolar/TL, Lider Erdoğan’ın faiz artımı yapılmayacağı açıklaması üzerine, Perşembe sabahı Asya piyasasında 17.19’a fırladı (TSİ 03:20).  Döviz kurunu aralıksız nezaret altında tutan  TCMB ve kamu bankalarının NİÇİN ansızın müdahaleyi azaltıp dolardaki yükselişe göz yumduğu tartışma konusu. Uzmanlara nazaran, müdahale sürdürülemez. Kimi kaynaklar, TCMB’nin vadesi gelen KKM’lerin döviz çevrilmemesi için tasarruf sahiplerine kıyak yaptığını argüman ediyor. Yorumlar ise yeni bir 21 Aralık 2021  faciasına yaklaştığımız tarafında.

Uzmanlar ne diyor?

BloombergHT’ye nazaran, Bloomberg Dolar Endeksi yüzde 0,27 yükselişle 1.235 düzeyinde. Türkiye’nin risk primi 29 puan artışla 764 baz puanla 2008’den bu yana en yüksek düzeyden süreç görürken, gösterge faiz de yüzde 25,96 olarak kaydedildi. Gram altın da Aralık’tan bu yana birinci kere 1.000 lirayı gördü.

Bancaire Privee UBP Stratejisti Peter Kinsella, lirada daha fazla zayıflamanın kaçınılmaz olduğunu belirterek, “Bu, yüksek enflasyon ve kredi büyümesi neticisinde artan cari açığın bir sonucu” sözlerini kullandı.

Döviz kurlarının yine tırmanışa geçtiği şu günlerde yatırımcılar “Yeni bir 20 Aralık senaryosu tekrar edilebilir mi?” sorusuna karşılık arıyor. Doların 18 TL’nin üzerine kadar tırmanmasına göz yuman hükûmet 20 Aralık 2021 tarihinde kur muhafazalı TL mevduat (KKM) hesabı açılmasına imkân vermişti.

Dün doların 17,05 rallisine başladığına işaret eden Kronos iktisat muharriri Turhan Bozkurt, “Dolar/TL kurunda 17,05 duvarı yıkıldığında 17,22-17,40 aralığına kadar yeni bir yükseliş koridoru açılacak.” dedi.

“15,50 TL ve altında bir kur artık tarih oldu.” diyen Bozkurt, “Bu eşikler geçildiğinde alınacak kararlar piyasa dostu olmayacak” tespitinde bulundu.

ABD’li ekonomist Mohamed El-Erian, TL’nin dünkü paha kaybının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın faizlerin artmayacağı, hatta düşebileceği yorumunun akabinde geldiğini hatırlattı.

Allianz ve Barclays’te yöneticilerinden El-Erian “Ekonomi açısından, yaşananlar iktisadın temel bir yasasının yok sayıldığı bir deneyin devamı” sözlerini kullandı.

Finansal piyasalar yöneticisi İris Cibre de CDS priminin 14 yılın doruğuna çıktığını belirterek, “Dolar borçlanma maliyetimiz yaklaşık yüzde 10,9 yükselmiş durumda, güzel olsun” dedi ve ekledi: “Dövizde tekrar parabolik hareketlere neden olmasından korkuyorum.”

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Baş Ekonomisti Robin Brooks da Türkiye’nin CDS priminin geçmişte Brezilya ve Güney Afrika üzere gelişmekte olan ülkelere paralel hareket ettiğini ancak 2018’den bu yana uygulanan iktisat siyasetleri nedeniyle ayrıştığını yazdı.

Brooks, “Tekrarlanan kredi teşvikleri, büyük cari açık ve devalüasyon Türkiye’nin risk primini çok daha yüksek bir düzeye taşıdı” dedi.

YORUM:  Dolar durmaz, müdahale ya da sermaye denetimi gerekecek

Yazarımız ve İstanbulAnalytics İktisat Uzmanı Güldem Atabay, Çarşamba akşamı şu yorumu yaptı:

Haftalardır mümkünlüğü yükseldiği açısından bahsedilen yeni bir TL krizi aslında daha başlamış değil. Merkez bankasının elindeki son ateş gücü 15-20 milyar dolarlık daha satış yaparak TL’yi baskılamaya çalışmaktan öteye gitmez.  Yaz sonundan itibaren ekonomik temellere dayalı yeni bir kur baskısı ile TL/dolar’ın 17,00’den üst tırmanacak üzere görünüyor.

Hükûmetin düşük faiz ile yüksek büyüme siyasetini benimsediğini belirten İktisatçı Atilla Yeşilada, “Çözüm faiz değil, sermaye denetimleri gelecek.” ikazında bulunmuştu.

Atilla Yeşilada Sorun Ekonomi-Zor Görev’de çok tartışılan Mayıs ayı enflasyon bilgilerini, yaklaşan kur şoku riskini ve sermaye denetimi ihtimali anlattı.

Faiz artışının artık bir tahlil olmadığını söyleyen Yeşilada, sermaye denetimi geleceğini tekrarladı. Bütçedeki açığın sürdürülebilir olduğunu fakat yükün her geçen gün arttığını söyledi.

Çözüm faiz değil, sermaye denetimi gelecek! | Atilla Yeşilada

Cin şişeden çıktı: S&P- “Türkiye’nin ek sermaye denetimi getirme riski artıyor”

Mahfi Eğilmez: Kur Muhafazalı Mevduat Hesabı Dolarizasyonu Artırdı!