Guterres: Petrol ve gaz şirketleri ahlak dışı davranıyor

Genel Sekreter Guterres, BM Kalkınma Konferansı (UNCTAD) Genel Sekreteri Rebeca Grynspan ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, pandemiden kurtulmaya çalışan ülkeleri vuran birbiriyle kontaklı besin, güç ve finans krizleriyle gayret etmek için kurduğu “Küresel Kriz Müdahale Grubu” tarafından hazırlanan ve güç konusuna odaklanan üçüncü raporun detaylarını açıkladı.

Toplantıda dünyanın en büyük güç şirketlerini gaye alan Guterres, yüzde 7-8 civarında enflasyon nedeniyle “hepimizin para kaybettiği bir anda petrol ve gaz sanayisinin çok, skandal kârlarını görüyoruz” dedi.

Konuşmasında, “hiçbir şey çok kârları vergilendirmekten ve bu parayı en savunmasız ailelere dağıtmaktan daha tanınan olamaz” sözünü kullanan Guterres, petrol ve gaz şirketlerinin “tek konutumuzu (dünya) yok ederken” dünyanın en fakir insanlarının yüklendiği güç krizinden rekor karlar elde ettikleri söyledi. Guterres, “garip açgözlülük”le suçladığı bu şirketlerin yılın birinci çeyreğinde toplam 100 milyar dolara yakın kar elde etmesini “ahlak dışı” olarak kıymetlendirdi.

Enerji konusunda ülkelere davette bulunan Guterres, piller için depolama dahil yeni teknolojilerin “kamu malı haline gelmesi gerektiğini” ve hükümetlerin hammadde ve yenilenebilir güç teknolojileri için tedarik zincirlerini büyütmesi ve çeşitlendirmesi gerektiğini söyledi.

Guterres konuşmasında ayrıyeten, “yeşil güç geçişi” için özel ve çok taraflı finansmanın artırılmasını da tavsiyesinde bulunurken, Uluslararası Güç Ajansına nazaran, “sıfır karbon” maksadına ulaşmak için yenilenebilir güç yatırımlarının 7 kat artması gerektiğini vurguladı.

Ukrayna tahılının Karadeniz’deki Rus ablukası altındaki limanlardan sevk edilmesini sağlamak için birinci olarak Rusya ve Ukrayna cumhurbaşkanlarına önerdiği tahıl mutabakatının muadilini gerçekleştirmeyi hedeflediğini belirten Guterres, Ukrayna’dan ayrılan birinci gemi, Türk karasularında üç saatlik bir incelemenin akabinde çarşamba günü Lübnan’a hakikat yola çıktığını belirtti.

Spekülatörlerin ve Ukrayna savaşı sırasında global pazarlara tahıl ve gübre getirmenin önündeki manilerin besin fiyatlarını yükselttiğini tabir eden Guterres, tahıl anlamasıyla, fiyatlardan değerli bir düşüş yaşandığını ve bugün besin unsuru ve gübre fiyatlarının Ukrayna’daki savaş öncesi fiyatlara geldiğini söz etti.

BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı Genel Sekreteri Grysnpan da buğday fiyatlarının tepe noktasından neredeyse yüzde 50 düştüğünü, mısır ve gübre fiyatlarının geçen ay neredeyse yüzde 25 düştüğünü ve ham petrolün varil başına 120 dolara kıyasla şu anda 93 dolar civarında olduğunu söyledi.

Fiyatların düşmesinin “iyi haber” olduğunu belirten Grysnpan, fiyatların çok uzun müddettir yüksek olduğunu ve haziran ayından bu yana çok yoksulluk kestirimlerinin 71 milyon, besin güvensizliği kestirimlerinin ise 47 milyon arttığının altını çizdi.

Konuşmasında güç tasarrufuna da vurgu yapan Grysnpan, gelişmiş ülkelere, bilhassa klima ve ısıtma kullanımını azaltarak ve toplu taşımayı “ve tabiata dayalı çözümleri” teşvik ederek enerjiyi müdafaa davetinde bulundu.