Satın alma gücü paritesinde Türkiye, Avrupa’nın %36 gerisinde kaldı

Investing.com – TÜİK, satın alma gücü paritesi (SGP)2021 yılı sonuçlarını açıkladı.

Satın alma gücü paritesi nedir?

TÜİK’in açıklamasına nazaran, farklı para ünitelerinin satın alma gücünü eşitleyen bir değişim oranıdır. Bu oran kullanılarak ortak bir para ünitesine dönüştürülen harcamalar, satın alınan mal ve hizmet hacmindeki farklılıkları yansıtarak ülkeler ortasında gerçek manada karşılaştırılabilir datalar sağlamaktadır. Yani ülkeler ortasındaki fark bir kenara bırakılıp milletlerarası seviyede fiyat karşılaştırılmalarının yapılmasıdır.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan SGP’ye nazaran kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 2021 yılı süreksiz sonuçlarına nazaran 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi ortalaması 100 iken, bu bedel Türkiye için 64 oldu ve AB ortalamasının %36 altında kaldı. 2020’de ise Türkiye 62. sıradaydı  ve AB ortalamasının %38 altında kalmıştı.

Karşılaştırmalarda, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Hür Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) kapsandı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke ortasında SGP’ye nazaran kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 277 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 32 ile Arnavutluk oldu. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının %177 üzerinde, Arnavutluk ise %68 altında bedele sahip oldu.

Türkiye’nin 2021 yılı kişi başına fiili ferdi tüketim seviyesi 71 oldu

Ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla temel alınırken, tüketicilerin nispî refah seviyelerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili ferdi tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul edilmektedir. Fiili ferdî tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet yahut kâr hedefi olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sıhhat vb.) hizmetleri de kapsamaktadır.

Kişi başına fiili ferdi tüketim seviyesi 27 Avrupa Birliği ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için 71 oldu ve AB ortalamasının %29 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke ortasında kişi başına fiili kişisel tüketim kıymeti en yüksek ülke 146 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 39 ile Arnavutluk oldu.

Türkiye’nin fiili ferdî tüketime ait fiyat seviyesi endeksi 35 oldu

Fiyat seviyesi endeksi, ülkelerin ulusal para ünitelerinin mukayeseli olarak döviz kuruna nazaran alım gücünün göstergesidir. Bir ülkenin fiyat seviyesi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke kümesi ortalamasına nazaran “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke kümesi ortalamasına nazaran “ucuz” olarak tabir edilmektedir.

Türkiye’nin fiili kişisel tüketime ait fiyat seviyesi endeksi, 2021 yılı süreksiz sonuçlarına nazaran 35 oldu. Bu bedel, AB ülkeleri genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan birebir mal ve hizmet sepetinin Türkiye’de 35 Euro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini gösterdi.

Yazar: Necdet Erginsoy