Merkez Bankası, ticari kredi faiz oranları ve kullanımında değişiklik yaptı

Investing.com – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, kredi büyümesi ve ticari kredi faiz oranlarında düzenlemeye gitti.

Hafta sonu Resmî Gazete’de yayımlanan bildirimin akabinde Merkez Bankası kredilerde yapılan değişiklileri makroihtiyadi önlemler başlığıyla duyurdu.

Kredi büyümesine sınırlama getirildi

18 Ağustos’ta 100 baz puanlık faiz indirimine giden Merkez Bakası, karar metninde kredilerin büyüme suratı ve erişilen finansman kaynaklarının maksadına uygun formda kullanılmasının yakından takip edildiğine vurgu yaptı. Yeniden karar metninde son periyotta besbelli formda açılan politika-kredi faizi makasının nakdî transferin aktifliğini azalttığına dikkat çekilerek makroihtiyati siyaset setini, nakdî transfer düzeneğinin aktifliğini destekleyecek araçlarla daha da güçlendirmeye karar verildiği belirtildi.

Zorunlu karşılıklarda değişiklik yapıldı

Son güncellemeyle bankalar için %20 olarak uygulanan zarurî karşılık tesisi, uygulamanın aktifliğinin arttırılması gayesiyle %30 oranında menkul değer tesisi ile ikâme edilmesi formunda değiştirildi.

Belirlenen faiz oranı üzerindeki kredilerde teminat fiyatı artırılacak

Bankalar, Merkez Bankasının belirlediği bileşik faiz oranının 1,4 katı üstünde bir faizle kredi kullandırırlarsa kredi fiyatının %20’si menkul değer tesisi olarak tutulacak.

Kullandırılan kredi, bileşik faizin 1,8 katı üzerinde olursa kredi meblağının %90’ı menkul değer tesisi olarak tutulacak.

Bankaların %30 üzerinde kredi faizi vermesi zorlaştırıldı

Şu anda Merkez Bankasının belirlediği bileşik faiz oranı %16,32 ve 1,4 katı %22,85 faiz oranına denk geliyor. Bankaların %22,85 üzerinde oranla kredi vermeleri durumunda Merkez Bankasına mecburî olarak yatıracakları menkul değer tesisi %20 artacak.

Eğer Merkez Bankasının belirlediği bileşik faiz oranı olan %16,32’nin 1,8 kat üzerinde kredi kullandırılırsa bu da %29,38’e denk geliyor, bu durumda Merkez Bankasına mecburî olarak yatıracakları menkul değer tesisi kredinin %90’ı olacak.

29 Temmuz 2022 tarihinden yıl sonuna kadar kredi büyüme oranı %10’u aşan bankalar, bu kısım kadar menkul değerini bir yıl boyunca tesis edilmek zorunda kalacak.

Kullanılan kredi ile döviz alınmasının önüne geçilecek

Belirtilen kredilerin dışında kalan kredi cinslerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul değer tesisine tabi olacak. Yani kullanılan kredinin hangi gayeye yönelik olduğu belirlendikten sonra harcanması gerekecek. Burada gaye çekilen kredi ile döviz alımının önüne geçmek.

Merkez Bankası neden bu türlü bir karar aldı?

Merkez Bankasının kredi büyüme suratını düşürmek istemesinin sebebi, yüksek enflasyon ortamında borçlanma oranını düşük tutmak. Büyüme için kredi kullanımı son derece değerli olsa da bunun çoka kaçması finansal borçluluğu artıracağı için istenen randıman alınamayabilir.

Düşük faiz siyasetini benimseyen Merkez Bankası, faiz dışı araçları kullanıyor. Son periyotta siyaset faizi ile piyasa faizi ortasındaki farkın çok yüksek olması, bankalardan kredi alımının zorlaşması ve faizlerin giderek yükselmesi nedeniyle Merkez Bankası ticari kredi kullanım suratını düşürmek yeni önlemler aldı.

Yazar: Deniz Engin