Derin Yoksulluk Ağı: Bayanların yüzde 82’si hijyenik pede erişemiyor -Devlet nerede?

Regl olanların kullandığı ped ve tampon üzere hijyen eserlerine gelen artırımlara ve bu eserler üzerinden alınan yüzde 18 KDV’ye yönelik tenkitler sürüyor. TÜİK bilgilerine nazaran, geçtiğimiz yıl aralık ayında ünite fiyatı 0,6692 TL olan hijyenik pedler, bir yılda yüzde 51,04 zamlandı. Buna nazaran 2021 Aralık ayında “hijyenik bayan bağı” ünite fiyatı 1,0561 TL oldu lakin marketlerde hijyenik pedlerin ünite fiyatı 2 TL’yi aşıyor.

“Yaprağın üzerine toprak koyulduğunu duyuyoruz”

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Yüksek Onur Şurası üyesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Irmak Saraç, ANKA Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, “Süreksiz tarım çalışanlarında, emicilik sağlamak için yaprağın üzerine toprak koyduklarını duyuyoruz. Bu eserlerin olağan kurallarda devlet tarafından karşılanması, yüzde 18 KDV ile bunların lüks tüketim üzere satılmıyor olması lazım” diyerek şunları tabir etti:

“Bir bayan üreme çağında her ay regl görüyor, bunları kullanmaya muhtaçlığı var. Ped, tampon kullanmayıp menstruel kap kullanan bayanlar da var, etrafa hassas. Bunların fiyatları da çok kıymetli, kolay ulaşılabilir eserler değil. Doğum denetim hapları da çok kıymetli. Burada bütüncül olarak baktığımızda bayanın regl döngüsüne yönelik eserlerin çok kıymetli olduğunu görüyoruz. Bu türlü olmaması gerekiyor. Bu eserlerin olağan koşullarda devlet tarafından karşılanıyor olması lazım. Yüzde 18 KDV ile bunların lüks tüketim üzere satılmıyor olması lazım. Avrupa’daki birtakım ülkelerde okullarda dağıtılıyor, kimi büyük firmalar çalışanlarına fiyatsız veriyor. Bunun örnekleri çoğaltılmalı.”

Üniversitelerde ped dayanışma kutusu

ANKA’ya konuşan üniversite öğrencileri de regl eserlerinin fiyatlarının artmasına reaksiyon gösterdi. Üniversitede “ped dayanışma kutusu” yaptıklarını anlatan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi son sınıf öğrencisi Leylanur Mavili, “Pedler hijyenik bir gereksinimdir, lüks değil. Fiyatlı olması bile toplumsal devlet hukukuna ters. Bırakın fiyatsız olmasını, günden güne artırım geliyor, güya lüksmüş gibi” dedi.

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi son sınıf öğrencisi Zeynep Kurt da “Ped dayanışma kutuları ile bayanların ve lubunyaların yalnız olmadığını ve daima birlikte dayanışarak bir ortada olduğumuzu gösterdiğimiz bir biçimde yapıyoruz. Bayan tuvaletlerine ped kutuları koyuyoruz, üzerine de güçlendirici, herkesin kendini yeterli hissetmesi ismine da birkaç cümle ekliyoruz. Yanında fazla ped olanın bıraktığı, yanında o an ped bulunmayan bir arkadaşımızın da alıp kullanabileceği bir biçimde işletiyoruz” dedi.

11 ülkede ped ve tampon fiyatsız

Avustralya merkezli memleketler arası eğitim ve savunuculuk örgütü Küresel Citizen, 11 ülkede ped ve tamponun fiyatsız olduğunu bildirmişti. Regl eserlerinin fiyatsız olduğu ülkeler şöyle:

İsviçre: 2020’de İsviçre, ped ve tamponu gereksinimi olan herkese fiyatsız sağlayan birinci ülke oldu.

Yeni Zelanda: Başbakan Jacinda Ardern, Şubat 2021’de tüm okulların fiyatsız ped ve tampon sağlayacağını duyurdu.

Amerika Birleşik Devletleri: Illinois, Washington, New York, New Hampshire ve Virginia eyaletlerindeki devlet okullarında tampon ve pedler fiyatsız veriliyor.

Fransa: Île-de-France bölgesindeki liselerde organik regl eserleri fiyatsız.

Kenya: Devlet okullarındaki kız öğrencilere pedleri fiyatsız veriyor ve tampon üzerinden vergi alınmıyor.

Güney Afrika: Tampondan alınan vergiler kaldırıldı ve okullarda pedler fiyatsız dağıtılıyor.

Botsvana: Okul çağındaki tüm kız öğrencilere fiyatsız ped veriliyor.

Güney Kore: Başşehir Seoul’de 2018’de fiyatsız regl eserleri verilmesi 10 pilot bölgede başlatılmıştı.

Uganda: Ülkedeki tüm okullarda pedler fiyatsız veriliyor.

Zambiya: Kırsal bölgelerdeki kızlara fiyatsız ped veriliyor.

Kanada: Britanya Kolumbiyası, Ontario, Noca Scotia, Prince Edward adası eyaletlerinde regl eserleri tüm öğrencilere fiyatsız veriliyor.

Anka